Deniz Mili
Denizde aldığımız yolun ölçüm birimi deniz milidir. Neden metre, kilometre gibi ölçü birimleri varken deniz mili kullanıldığı hep merak konusu olmuştur. Bu kullanım şeklinin sebebi; bizim karada kullandığımız metrik ölçü birimi bize karada ne kadar yol aldığımızı veya alacağımızı, ya da ne kadar yol kaldığını gösterirken; denize kullandığımız deniz mili ise nerede olduğumuzu belirler. Kısa bir coğrafya bilgisi ve matematik ile bunu şöyle gösterelim;
Ekvatorun çevresi (bir diğer deyişle Dünya?nın merkez çevresi)= 40,000 km.
Dünya yuvarlak ve çevresi 360 derece,
Yani her derece 40.000/360= 111,11111 km.
Bir derece 60 dakika,
O halde bir dakika = 111.11111/60 = 1,851 (~1,852) km.
Denizde cm. ile uğraşılmaz diyerek bu 1852 metre olarak alınıyor ve
1 deniz mili (1 nM) = 1852 metre (m) oluyor.
Çevremizdeki her ölçü birimi onluk düzene bağlı olduğundan, bir deniz milini 10?a bölünce 1852/10 = 185,2 metre eder, buna da “Gomina” denir.
En çok kullanılan deyim ise kulaçtır. İp ölçer gibi kollarınızı iki yana açtığınızda bir uçtan diğer uca (ortalama) 1.83 cm. eder ki buna da “Kulaç” denir.
Bir FOOT?un, yani KADEM?in, 30.48 cm.;
Bir INCH ,yani PUS ise 2.54 cm.dir.
Fenerler
Daha önce belirttiğimiz gibi, haritalarda fenerler, derinlikler, şamandıralar gibi seyrimizi etkileyecek ya da belirleyecek bilgiler vardır. Bu bilgiler haritaların üzerine uzun uzun yazı ile girilmesi yerine, bir takım kısaltmalar ve işaretler kullanılarak tanımlanmışlardır. Bu tip kısaltma ve işaretlerden yüzlerce vardır, ancak biz burada bir yelkenli tekne ile seyir halindeyken en çok kullanacaklarımızı inceleyeceğiz.
Fenerler deniz araçlarına yol göstermek ve onların mevkii bulmalarına yardımcı olmak amacıyla deniz üzerinde ışıklı, ışıksız, sesli, farklı renklerde, çeşitli biçim ve büyüklükte şamandıralar; kıyılarda ise bunlara benzer çok çeşitli özelliklere sahip fenerler bölgenin özelliklerini belirler.
Fenerlerin mevkiileri, harita üzerinde bulundukları yere göre ayrı işaretlerle belirtilir. Kıyıda, kara üzerinde tesis edilmiş olanları yuvarlar kırmızı bir nokta ve deniz üzerinde yüzer halde bulunan şamandıralı ve dubalı fenerler(ışıklı şamandıralar) uluslararası işaretlerle belirtilmişlerdir.
Fener cinsleri üç ana grupta toplanır.
- Kara üzerinde sabit binalı fenerler
- Deniz üzerinde ışıklı şamandıralar
- Fener Gemileri
Fener Kısaltmaları:
F Sabit Fener Sabit fener, sürekli sabit ışık
FI Çakarlı fener Düzgün aralıklarla tek şimşek
S.FI Kısa Şimşekli Şimşekler Kısa
F.FI Sabit ve şimşekli Devamlı sabit aydınlık üzerinde daha parlak çakar.
Gp.FI Grup çakarlı fener Düzgün aralılarla iki veya daha fazla şimşek gruplu.
W; G; R W: White ; G: Green ; R: Red
Vi; Bu; Or; Am Vi: Mor ; Bu: Mavi ; Or: Turuncu ; Am: Amber
——————————
Sec Saniye
M. Mil
m Metre
Occ Kısa karanlık uzun
Alt Renk Değiştiren
Iso. Işık ve karanlık müddetleri eşit
Qk Çabuk, Hızlı
Int Kesintili
Rot Dönerli
Gp.FI(1+2) 10s 20m 12M
Grup çakarlı fener, 10 saniye içinde önce bir sonra iki defa çakar, denizden 20 metre yüksekliğinde ve 12 milden görünür.
Qk FI. 4m 3M
Çabuk şimşeki fener. Denizden 4 metre yüksekliğinde, 3 milden görünür.
Gr.FI(3) R. 12 sec. 20m 6M
Grup çakarlı fener, her 12 saniyede 3 defa kırmızı çakar, denizden 20 metre yüksekliğinde, 6 milden görünür.
Fl. G. 5s 20m 15(M)
Beş saniyede bir yeşil çakar, denizden 20 metre yükseklikte ve 15 mil uzaklıktan görünür.
2 F.R. 6m 2(M)
İki adet kırmızı sabit fener, denizden 6 metre yükselikte, 2 mil uzaktan görünür.
Haritalarda belirtilen fener görüş mesafeleri normal görüş içindir, yağmur, sis, kar gibi nedenlerle görüş mesafesi (rüyet) azaldığında fener belirtilen mesafeden görülemez.
